Wijzigingen in de anti-kraakwet in Spanje

Kraken is een maatschappelijk probleem geworden in Spanje. Eind 2023 waren er naar schatting meer dan 15.000 illegaal bewoonde flats door krakers (in het Spaans: okupas). Dit leidde tot grote bezorgdheid bij eigenaren, aangezien de officiële uitzettingsprocedures langdurig en complex zijn.

Met de hervorming van de het Spaanse Wetboek van Strafvordering, die in april 2025 van kracht wordt, is het de bedoeling om de gerechtelijke procedures te stroomlijnen zodat krakers gemakkelijker en in minder tijd uit woningen kunnen worden gezet.

De huidige situatie in Spanje

Tot nu toe kon een uitzettingsprocedure 4 tot 9 maanden in beslag nemen (in de praktijk soms nog langer!). Vanwege de mazen in de wet die krakers gebruiken om in andermans huis te gaan wonen (zoals het gebruik van een kassabon met een adres om aan te tonen dat ze langer dan 48 uur in de woning verblijven) kan de politie niet onmiddellijk optreden. De eigenaar moet zijn toevlucht dan nemen tot langdurige juridische procedures om zijn of haar huis terug te krijgen, met alle problemen, schade en frustratie van dien.

De huidige (trage) uitzettingsprocedure bestaat uit vier fasen:

1. Eis aan kraker tot ontruiming: de eigenaar laat de kraker weten dat hij/zij de woning moet verlaten.
2. Dagvaaring tot ontruiming: als de kraker niet vrijwillig de woning verlaat, kan de eigenaar de dagvaarding bij de rechtbank indienen. Een gerechtelijke procedure wordt dan opgestart.
3. Gerechtelijke ontruimingsprocedure: het bewijs van beide partijen wordt geanalyseerd en er wordt een vonnis gewezen.
4. Ontruimingsbevel: als de rechter de eigenaar in het gelijk stelt, wordt er een datum voor de ontruiming vastgesteld. De politie komt dan in actie met een ontruimingsbevel.

De hervorming in de wet: spoedprocedure

De hervorming van het Wetboek van Strafvordering plaatst huisvredebreuk en wederrechtelijke toe-eigening in het systeem van ¨verkorte procedures¨ (een soort kort geding). Dit betekent dat de procedure binnen een spoedtermijn van maximaal 15 dagen kan worden afgehandeld vanaf het moment dat de zaak bij de rechtbank wordt ingediend.

Echter, zelfs als het proces dan daadwerkelijk sneller verloopt, is het nog mogelijk dat de ontruiming niet onmiddellijk plaatsvindt als de krakers in hoger beroep gaan tegen de uitspraak van de rechtbank.

Beperkingen van de wetswijzigingen

Deze verkorte procedure is niet altijd van toepassing. Met name situaties van zogenaamde “inquiokupación”, waarbij een persoon in eerste instantie legaal een woning huurt (als huurder dus), maar ineens stopt met betalen en weigert de woning te verlaten, vallen er niet onder. In deze gevallen blijft de procedure afhankelijk van normale civiele procedures, wat veel langere wachttijden met zich meebrengt.

Mocht je in de vervelende situatie zitten dat je krakers (okupas) in jouw Spaanse woning hebt, neem dan gerust contact met ons op voor advies en begeleiding.