COVID-19 heeft het leven van vele mensen van de een op de andere dag hard getroffen. In de recente geschiedenis zijn er weinig gebeurtenissen te noemen die zo’n impact hebben gehad op ons leven. We staan dan ook voor een gecompliceerd scenario en zullen het beste van onszelf moeten geven om de situatie met glans te doorstaan. Zoals te verwachten was, heeft deze situatie gevolgen voor de regelgeving.

In deze blog zullen we in het kort ingaan op de gevolgen die COVID-19 op overeenkomsten kan hebben.

Tijdens de rechtenstudie worden de begrippen “onvoorziene gevallen en overmacht” bestudeerd. Onze docenten vertelden ons over de juridische gevolgen van gebeurtenissen die voor ons op dat moment nagenoeg ondenkbaar waren. We bestudeerden destijds hoe we onze relaties vanuit juridisch oogpunt konden blijven beheren in het geval er sprake was van een pandemie of een soortgelijke situatie. We konden ons uiteraard niet voorstellen dat een dergelijke situatie zich zou kunnen voordoen.

In de Spaanse wetgeving is algemeen bepaald dat wij in dergelijke situaties niet aansprakelijk zijn voor gebeurtenissen die niet te voorzien waren of, in het geval ze wel voorzien waren, onvermijdelijk waren. Niemand had het virus immers kunnen voorzien, laat staan de pandemie. Als ik mijn contractuele verplichtingen vanwege COVID-19 niet kan nakomen (bijvoorbeeld een huurovereenkomst, een koopovereenkomst of een handelsovereenkomst), dan kan ik dus niet aansprakelijk worden gesteld voor het feit dat ik die verplichting niet nagekomen ben. Ik heb deze situatie immers niet veroorzaakt. Het is bovendien geen kwestie van “niet willen” maar “niet kunnen” en in deze situatie kan ik niet aan de verplichting voldoen vanwege COVID-19.

Soms is het echter zo dat er, met het oog op dergelijke situaties, in overeenkomsten, een clausule wordt opgenomen. Ondanks het feit dat de advocaten bij het opstellen van deze clausule er ongetwijfeld vanuit gaan dat deze nimmer toegepast zal worden, ben ik er voorstander van om een dergelijke clausule wel op te nemen in de overeenkomsten en, zonder precies te weten waarom, voeg ik ze toe waar noodzakelijk. Ik weet nu waarom.

In deze clausule wordt voorzien dat een situatie zoals COVID-19 reden geeft tot ontbinding van een overeenkomst. Dit betekent dat de overeenkomst ophoudt te bestaan en de partijen datgene aan elkaar teruggeven wat ze van de ander hebben ontvangen. Het komt natuurlijk voor – en het zal in toekomst ook blijven voorkomen – dat deze clausule in veel overeenkomsten niet opgenomen is of zal worden. Laten we ons er niet door ontmoedigen.

Zoals we al eerder hebben opgemerkt, voorziet onze wetgeving in oplossingen voor dergelijke kwesties. Het resultaat en de daadwerkelijke toepassingsmogelijkheden van deze oplossingen hangen echter af van de omstandigheden van de zaak.

Tot slot is het belangrijk om in gedachten te houden dat het bovenstaande er niet voor bedoeld is als manier om onder verplichtingen uit te komen. Dat mag niet het geval zijn. Iedereen dient zijn contractuele verplichtingen na te komen. Wat er ook gebeurt. Wel is het zo dat de huidige situatie dusdanige gevolgen voor ons kan hebben dat we niet meer in staat zijn om aan deze verplichtingen te kunnen voldoen, terwijl we dat wel zouden willen. Op dat moment dient geanalyseerd te worden of er sprake is van “overmacht” en welke juridische mogelijkheden er in dat kader voorhanden zijn.

Concluderend kan worden gesteld dat ons leven op vele manieren zal worden beïnvloed. Dat geldt ook op juridisch gebied. Wij willen we u graag aanmoedigen contact met ons op te nemen zodat wij uw situatie kunnen bestuderen en voor u kunnen nagaan welke mogelijkheden er in uw geval zijn en welke stappen ondernomen kunnen worden om uw doelstellingen te bereiken.