Het Spaanse arbeidsrecht na de beëindiging van de noodtoestand

Als gevolg van de coronacrisis is het op dit moment voor veel ondernemingen bijzonder moeilijk om de activiteiten en het personeelsbestand op peil te houden.

Afgelopen maart hebben we u in onze blog geïnformeerd over de invoering en de werkwijze van de ERTE-procedure (¨pauzering¨ arbeidsovereenkomsten) als gevolg van overmacht waarbij ondernemingen de mogelijkheid werd geboden om geen salaris uit te hoeven betalen ten tijde van de pandemie en de lockdown die tijdens de noodtoestand door de regering werd opgelegd.

Nu de grootste problemen als gevolg van COVID-19 achter de rug zijn, moet het hoofd worden geboden aan de gevolgen ervan: de afname van de economische activiteiten is duidelijk merkbaar en voelbaar: er is nauwelijks toerisme, winkels moeten noodgedwongen sluiten en de bevolking geeft minder geld uit door de angst die de huidige economische crisis inboezemt.

Welke maatregelen kunnen in het “nieuwe normaal” worden genomen? In grote lijnen is er sprake van vier belangrijke scenario’s:

1) Verlenging van de ERTE als gevolg van overmacht

Op dit moment bestaat er een overeenkomst die de mogelijkheid biedt om ERTE’s die als gevolg van overmacht gedurende de noodtoestand werden goedgekeurd, te verlengen tot 30 september aanstaande. Er zijn momenteel besprekingen en onderhandelingen gaande over de eventuele verlenging van deze ERTE’s tot het eind van het jaar, waarbij in dat geval echter wel een reeks voorwaarden opgelegd zullen worden die veel strikter zijn dan de voorwaarden die in de maanden maart, april en mei werden gehanteerd. Zo worden de desbetreffende ondernemingen verplicht om tenminste een deel van de sociale zekerheidspremies van de werknemers voor hun rekening te nemen.

2) Productieve ERTE

Deze maatregel biedt de mogelijkheid om goedkeuring te verkrijgen voor een “normale” ERTE. Dat wil zeggen een ERTE waarbij de onderneming dient aan te tonen dat haar bedrijfsactiviteiten zijn afgenomen en daarnaast moet onderbouwen dat het de beste oplossing voor de onderneming is om een ERTE voor het personeel aan te vragen. Op die manier kan de onderneming blijven voortbestaan en kan er bespaard worden op de personeelskosten. Het grootste nadeel van deze maatregel is de strengere controle van de arbeidsautoriteiten en de procedure die doorlopen moet worden: er dient een zogenaamd “comité expres” (“spoed” ondernemingsraad) te worden opgericht, in het geval die er nog niet is, met wie over deze mogelijkheid onderhandeld moet worden met als uiteindelijke doel dat er geen banen op de tocht komen te staan.

3) Substantiële wijziging van de arbeidsvoorwaarden

Aan de hand van deze maatregel kan aan de werknemers een wijziging van de arbeidsvoorwaarden worden opgelegd met betrekking tot bijvoorbeeld de arbeidstijd, de werkplek, enz. Het belangrijkste nadeel van deze maatregel is dat de werknemers, ter verdediging van hun rechten, kunnen besluiten om een claim in te dienen bij de rechtbank, waarbij de mogelijkheid bestaat dat zij de ontbinding van de arbeidsovereenkomst en de bijbehorende schadevergoeding vorderen.

4) Ontslag

Het ontslag is de meest drastische oplossing en wordt toegepast omdat er geen andere mogelijkheden tot flexibilisering binnen het Spaanse rechtssysteem bestaan. Spanje kent twee ontslagprocedures: het disciplinair ontslag en het objectief ontslag. Het disciplinair ontslag is het gevolg van een fout die door de werknemer is begaan. Bij objectief ontslag daarentegen verkeert de onderneming in een dusdanige situatie dat zij wegens bedrijfseconomische redenen een deel van het personeel moet ontslaan. Zij dient daarvoor, binnen de wettelijk vastgestelde grenzen, een ontslagvergoeding aan de werknemers uit te keren van 20 dagen per gewerkt dienstjaar. De ondernemingen die van de ERTE-procedure gebruik hebben gemaakt, hebben de verplichting om het personeelsbestand op peil te houden, maar toch zijn er ondernemingen die noodgedwongen werknemers moeten ontslaan. Deze ondernemingen zullen hoogstwaarschijnlijk door de Spaanse arbeidsinspectie worden gedagvaard. Ze zullen een sanctie opgelegd krijgen en verplicht worden om de bedragen die via de ERTE verkregen werden terug te betalen. Ook bestaat de mogelijkheid dat de onderneming een boete opgelegd krijgt.

Op grond van bovenstaande raden wij u aan gespecialiseerd juridisch advies in te winnen indien u de intentie heeft om gebruik te maken van de maatregelen die op dit moment binnen de wet vallen. Als u de procedures niet op correcte wijze uitvoert, bestaat de kans dat de financiële situatie van uw onderneming niet bevoordeeld wordt maar juist verslechtert. Wij kunnen u van advies voorzien, in uw eigen taal.

OTIS Legal Barcelona

Rambla de Cataluña 73
08007 Barcelona
+34 93 272 50 98
barcelona@otislegalgroup.com

OTIS Legal Madrid

Príncipe de Vergara 73
28006 Madrid
+34 91 521 37 86
madrid@otislegalgroup.com

OTIS Legal Mallorca

La Rambla 13
07003 Palma de Mallorca
+34 97 171 33 95
mallorca@otislegalgroup.com

OTIS Legal Ibiza

Calle Illa Plana 7
07800 Ibiza
+34 97 171 33 95
ibiza@otislegalgroup.com

OTIS Legal Marbella

Ramón Gómez de la Serna 22
29602 Marbella
+34 95 140 01 87
marbella@otislegalgroup.com

OTIS Legal Amsterdam

Prins Bernhardplein 200
1097 JB Amsterdam
+31 (0)20 820 35 89
amsterdam@otislegalgroup.com